Bel fıtığı ameliyati nasıl yapılır? endoskopik diskektomi mi yoksa mikrodiskektomi mi daha avantajlı?
Prof. Dr. Kadir KOTİL’in orijinal makalesidir.
Endoskopla bel fıtığı ameliyatı ne kadar başarılıdır?
Bel fıtığı ameliyatının tarihsel sırası şu şekildedir
1-Açık ameliyat
2-Açık mikroskopik ameliyat
3-Mikrodiskektomi
4-Lazer
5-Endoskopla diskektomi
6-Endoskop yardımlı mikrodiskektomi
7-Klasik Love’s metodu ya da 3.sıradaki mikrodiskektomiye dönüş.
8-Epiduroskop vd gibi teknikler.
Eskiden hocalarımızın bu ameliyat için saatlerce uğraştıkları, kanamalarının çok olması nedeniyle çok sayıda kan nakli yapıldığını ve hastaların yarısından fazlasının iyileşmediğini, hastaların ameliyat sonrası 3 ya da 4 ayda kalkabildiklerini hepimiz hatırlarız. O dönemlerde korkulan bu ameliyatı nasıl başarılı hale getirebiliriz diye bir çok cerrah tarafından değişik teknikler ortaya atılmıştır. Son 20 yılda bel fıtığı ameliyatı konusunda ciddi bir teknolojik gelişme yaşanmaktadır. Ama yinede sorulan sorular hala çok olmaktadır ve Hastalar şu soruları sıklıkla sormaktadırlar.
1-Bel fıtığı ameliyatının başarısı ne kadardır?
2-bel fıtığı ameliyatından sonra ne kadar sürede iyileşebilirim?
3-Bel fıtığı ameliyatından sonra kaç günde ayağa kalkarım?
4-bel fıtığı ameliyatını hangi teknikle daha iyi yapılır?
5- Bel fıtığı ameliyatının mikrodiskektomi ile başarısı ne kadardır?
6- Bel fıtığı ameliyatının endoskopla başarısı ne kadardır?
7- Bel fıtığı ameliyatının endoskopla mi yoksa mikrodiskektomi ile mi yapmak daha iyidir?
8-Bel fıtığı ameliyatının ücreti ne kadardır?
9- Bel fıtığı ameliyatının felç riski var mıdır?
10- Bel fıtığı ameliyatının riskleri nelerdir?
Endoskopla bir çok cerrahi işlemler yapılmaktadır. Bunlar iç organlara safra kesesine, barsaklara ve mideye uygulanmaktadır. Fakat endoskopu kullanan cerrahların daha önce çıplak gözle ameliyat yaptıkları için mikroskop kullanma alışkanlıkları olmadığı için endoskop avantajli gibi gözükmektedir ve öyledir de.
Bel kemiğinde ise omurilik olduğundan beyin cerrahlarının son 20 yılda daha çok mikroskobun 3 boyutlu görüntülerine aşına oldukları için endoskopun 2. Boyutlu görüntülerine aşına olamamaktadır ve yeterli tam manasıyla ameliyatı başarılı olarak bitirmek bazen mümkün olamamakta ve ya tekrar mikroskopa yada açık ameliyata dönmektedirler. Eğer cerrah endoskopla yaptığı ameliyatı başarılı yapamadığında en iyi yaptığı ameliyat şekli olan açığa nasıl dönüyorsa bel fıtığı ameliyatında da cerrah omuriliğe zarar vermeden yanı önceden düşünmek zorundadır. Nellenstein ve ark. nin 2010 da yaptıkları araştırma-derleme makalesinde bu konu hakkında yapılan makaleleri derlemişler ve mikrodiskektomi ile endoskopu karşılaştırmışlardır. Yanlış mesafe ve UYGUN OLMAYAN teknik olmadığı sürece a altın standart tekniğin bel fıtığı ameliyatından mikrodiskektomi olduğunu vurgulamışlardır(4).
Şimdi dünya’ya bir bakalım ve endoskopla yapılan bel fıtığı ameliyatı ile mikroskopla yapılan ameliyatı bir kıyaslayalım
Mikroskopla bel fıtığı ameliyatı Endoskopla bel fıtığı ameliyatı
Süre 50 dakika 120 dakika
Maliyet 1 birim 3 birim
Görüş 3 boyutlu tek veya iki boyutlu(3 boyutlu
çıkana kadar )
Başarı oranı %50-89 % 50-80
Yatış
Süresi 1 gece 1 gece
Şuaya maruz
(radyasyon) 1 birim 2 kat fazla
Felç gelişme %1 %5(öğrenme dönemi)
Kas hasarı 1 birim 1 birim(referans.1)
Kullanırlılığı % 95 % 5
Uzun dönem başarısı iyi orta(refer.2)
Tercih edilen teknik % 95 % 5(ref 3)
Altın standart anlamlı ???(referans 4)
Cerrahların ve hastaların en iyi bilinen tekniklerden vazgeçmemelerini, endoskoplada seçilmiş vakaların sadece yüz güldürücü olabileceğini akıllarından çıkarmamalarını tavsiye ederiz.
Bir zararı olduğundan değil, hastaya ve vücuda saygılı olduğumuzdan dolayı ama mecbur olduğumuz zaman da en iyi tedavi seçeneği ameliyattır. İster açık olsun ister kapalı olsun.
Türkiye’den endoskopik disk cerrahisinin kanıtlayan başarılı bir çalışma veya cerrah serisi var mıdır?
Hayır. Çünkü bu yöntemin erken ve geç dönem sonuçlarını gören cerrahlar bu işin yetersizliğini veya mikroskoba bir avantajının olmadığını görmüşlerdir.
Diğer yöntemlere göre avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Bunu özetleyen tablo sunulmuştur.
Tarihsel sürece baktığınız zaman geçmişte sadece açık ameliyat vardı. Ameliyat yaptığınız alan 2 santimetrekarelik bir alandı. Cerrah ve asistan aynı anda mikroskoptan seyredebilir, fakat açık ameliyatta veya endoskopta içerik farklıdır.
Deniyor ki nedbe dokusu sorunu endoskopta yok, bu gerçekçimidir?
Nedbe dokusu sorunu diskektomi yapılan yerle alakalıdır. Dolayısıyla adale az açılmıştır konseptinden hareketle daha az nedbe olur gerçeğini yansıtmamaktadır. Bu nedenle nedbe olacaksa hem endoskopta hem de mikrorcerrahi de olmaktadır ama en çok açık cerrahide olmaktadır. .
Bu yöntemin yaygınlaşması yıllardır neden gerçekleşmiyor?
Bu yöntemi öğrenmeye istekli çok meslektaşımız var. Ama uygulama sonrası sonuçların yetersiz olmasından kaynaklanana bir uzak durma düşüncesi hakimdir daha doğrusu öğrenim süresinde keyif kaçırdığından konvansiyonel teknik daha kolay bulunmaktadır.
Referanslar
- Sasaoka R, Nakamura H, Konishi S, Nagayama R, Suzuki E, Terai H, Takaoka K.Objective assessment of reduced invasiveness in MED. Compared with conventional one-level laminotomy. Eur Spine J. 2006 May;15(5):577-82. Epub 2005 May 31
- Liu WG.[Long-term outcomes of percutaneous lumbar discectomy and microendoscopic discectomy for lumbar disc herniation]. Zhonghua Yi Xue Za Zhi. 2009 Mar 24;89(11):750-3
3. Arts MP, Peul WC, Brand R, Koes BW, Thomeer RT.
Cost-effectiveness of microendoscopic discectomy versus conventional open discectomy in the treatment of lumbar disc herniation: a prospective randomised controlled trial [ISRCTN51857546]. BMC Musculoskelet Disord. 2006 May 13;7:42
4. Nellensteijn J, Ostelo R, Bartels R, Peul W, van Royen B, van Tulder M.Transforaminal endoscopic surgery for symptomatic lumbar disc herniations: a systematic review of the literature. Eur Spine J. 2010 Feb;19(2):181-204. Epub 2009 Sep 15. Review
